OMDI - program ćwiczeń

Organizacja i metody działalności informacyjnej
Ćwiczenia SS II3
semestr letni rok akademicki 2009/2010

1. Wprowadzenie do problematyki zajęć. Wskazanie warunków zaliczenia przedmiotu (cztery prace zaliczeniowe zawierające opis źródeł cytujących i cytowanych z polskich czasopism bibliologicznych).
2. Omówienie terminów: bibliografia załącznikowa, przypis bibliograficzny, cytowanie, indeks cytowań bibliograficznych, bibliometria, indeksowanie. Analiza normy bibliograficznej dotyczącej adnotacji i analiz dokumentacyjnych – przygotowanie na następne zajęcia abstraktów dla czterech przydzielonych tekstów.
3. Zapoznanie studentów, na przykładzie baz Science Citation Index, Social Sciences Citation Index, Arts and Humanities Citation Index, Journal Citation Reports, SCOPUS, Indeks Cytowań Socjologii Polskiej, ARTON, CYTBIN, ze strukturą indeksów cytowań, zbudowanych na podstawie koncepcji powiązań między publikacjami cytującymi i tymi, na które powołują się autorzy w bibliografii załącznikowej i/lub w przypisach. Wstępna charakterystyka bazy CYTBIN – indeksu cytowań z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej.
4. Przegląd elektronicznych źródeł informacji, których praktyczna znajomość jest niezbędna do przygotowania danych wejściowych do bazy CYTBIN: ISSN (International Standard Serial Number), LISA (Library and Information Science Abstracts) oraz baz Biblioteki Narodowej i Ośrodka Przetwarzania Informacji: Książki Polskie (MARC 21, 1973-), Bibliografia polska 1901-1939, Bibliografia Dokumentów Elektronicznych (2001-), Artykuły z Czasopism Polskich (MARC-BN 1996-2004), Artykuły z Czasopism Polskich (MARC21, 2005-), Artykuły z Gazet i Tygodników Polskich (MARC-BN, 1996-2004), Artykuły z gazet i tygodników polskich (MARC 21, 2005-), Bibliografia Analityczna Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej (1990-), Polska Bibliografia Bibliologiczna (1995-), Instytucje Naukowe, Ludzie Nauki. Przygotowanie informacji dotyczących każdej z baz (zakres, zasięg, struktura, możliwości wyszukiwawcze).
5-6. Przygotowania do budowy bibliograficznej bazy danych CYTBIN. Zapoznanie studentów z metodyką budowy bazy CYTBIN. Omówienie struktury formatu przedmaszynowego (etykiety pola, sposób kodowania informacji) i zasad wypełniania poszczególnych pól. Zwrócenie uwagi na zagadnienia normalizacyjne – obowiązuje znajomość m.in.: PN-ISO 3166:1998 Kody nazw krajów, PN-ISO 9:2000 Informacja i dokumentacja. Transliteracja znaków cyrylickich na znaki łacińskie. Języki słowiańskie i niesłowiańskie. Zapoznanie studentów z przykładem opracowanego artykułu metodą indeksowania za pomocą cytowań.
7-13. Samodzielna praca studentów. Opracowanie wyznaczonych publikacji według ustalonego schematu.
14-15. Podsumowanie, omówienie najtrudniejszych przypadków, analiza poprawności dokumentacji bibliograficznej opracowywanych artykułów. Zaliczenie przedmiotu.

Rygory:
ósme zajęcia - pierwszy rekord bez cytowań lub z najmniejszą liczbą cytowań,
dziewiąte zajęcia - drugi rekord z małą ilością cytowań
jedenaste zajęcia - trzeci rekord z największą liczbą cytowań,
dwunaste zajęcia - czwarty, ostatni rekord,

Literatura:

  • Bajor A., Seweryn A.: Analiza poprawności dokumentacji bibliograficznej artykułów naukowych na podstawie materiałów do bazy danych CYTBIN. W: Studia z informacji naukowej i dyscyplin pokrewnych : prace dedykowane Profesor Barbarze Stefaniak. Pod red. E. Gondek i D. Pietruch-Reizes. Katowice 2007, s. 181-202.
  • Jankowska E.: Od Instytutu Filadelfijskiego do Thomson Scientific. „Bibliotekarz” 2007 nr 3, s. 15-17.
  • Kowalska M.: Indeksy cytowań bibliograficznych jako retrospektywne i bieżące informatory bibliograficzne o dokonaniach naukowych w Polsce i na świecie. W: Biblioteki wobec nowych zadań. Pod red. E. Głowackiej. Toruń 2004, s. 129-155.
  • Pietruch-Reizes D.: Indeksy cytowań bibliograficznych. W: Bibliografia. Metodyka i organizacja. Pod red. Z. Żmigrodzkiego. Warszawa 2000, s. 168-172.
  • PN-77/N 01221 Adnotacje i analizy dokumentacyjne.
  • Pulikowski A., Tomaszczyk J.: Tworzenie i udostępnianie baz danych na przykładzie bazy CYTBIN. W: Kierunki i priorytety rozwoju informacji naukowej w kontekście budowania społeczeństwa wiedzy. Pod red. D. Pietruch-Reizes i W. Babika. Katowice 2006, s. 141-153.
  • Słownik encyklopedyczny terminów i języków informacyjno-wyszukiwawczych. Red. B. Bojar. Warszawa 2002.
  • Stefaniak B., Bajor A., Tomaszczyk J., Pulikowski A., Augustyniak A.: Bibliograficzna baza danych – CYTBIN. „Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej” T. 13, nr 4 (2005), s. 3-10.
  • Stefaniak B., Swoboda I.: Polskie indeksy cytowań – potrzeba tworzenia, dotychczasowe doświadczenia. W: Piąta Ogólnokrajowa Narada Bibliografów : Warszawa 11-13 czerwca 2003 : referaty i dyskusja. [Oprac. D. Bilikiewicz-Blanc i A. Karłowicz]. Warszawa 2004, s. 244-254.
  • Stefaniak B.: Science Citation Index (SCI) – koncepcja, struktura, zastosowania. „Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej” T. 14, nr 3 (2006), s. 4-12.
  • Waga M., Drabek A.: „Arton” – baza cytowań polskiej literatury humanistycznej (stan prac nad bazą). „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2002 z. 1/2 s. 147-151.
  • Wincławska B. M., Wincławski W.: Indeks cytowań socjologii polskiej (Założenia ideowe i omówienie pierwszych wyników). „Zagadnienia Naukoznawstwa” 1995 z. 3/4 s. 243-246.
  • Wróbel J., Pacholska A.: Baza JOURNAL CITATION REPORTS. „Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej” T. 7 nr 1 (2000), s. 25-28.